Spis treści
- Demografia senioralna
- Zmiany w narządzie ruchu związane z wiekiem
- Nie zaniedbuj bólu stawów
- Ważny kontakt ze specjalistą
- Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Leczenie bóli stawów jest jedną z typowych form terapii w przypadku osób w wieku senioralnym. Przyczyny bólu stawów mogą być różnorakie, ale obrazowo można stwierdzić, że w wielu przypadkach wynikają z wyeksploatowania poszczególnych elementów układu ruchu oraz chorób typowych dla podeszłego wieku.
W tym artykule przyjrzymy uważniej, które struktury narządu ruchu wraz z upływem czasu stają się najczęstszą przyczyną tak powszechnych dolegliwości stawowych.
Demografia senioralna
Zacznijmy od scharakteryzowania grupy, jaką są seniorzy. Od lat obserwuje się proces starzenia społeczeństwa, co oznacza, że w strukturze wiekowej populacji dominuje liczba osób w wieku starszym.
Ze statystyk wynika, że dziesięć lat temu w państwach UE ponad 17% społeczeństwa osiągnęło wiek powyżej 65 r.ż. Szacuje się, że w ciągu najbliższego trzydziestolecia wskaźnik ten wzrośnie do 35%, a Polska stanie się najszybciej starzejącym się krajem w tej części świata.
Dla wieku podeszłego charakterystyczne jest to, że wiąże się z wieloma dysfunkcjami w obrębie wszystkich układów, co ogranicza codzienne możliwości seniorów, często do tego stopnia, że ten okres życia nazywa się „wiekiem niemobilnym”.
Z tego względu seniorzy są grupą społeczną, która staje się poważnym wyzwaniem dla dziedziny rehabilitacji ruchowej, która pozwala im zachować mobilność i wieść możliwie wysokiej jakości życie (między innymi dzięki leczeniu bóli stawów), ale też poznawczej, by seniorzy jak najdłużej byli sprawni umysłowo.
Bez wątpienia starzenie się społeczeństwa pozostaje w bezpośrednim związku z częstością występowania problemów medycznych, wśród których przodują choroby narządu ruchu.
Zmiany w narządzie ruchu związane z wiekiem
Wraz z upływem czasu zmienia się budowa i czynności poszczególnych narządów (układu nerwowego, krążenia, oddechowego, pokarmowego, skóry), co jest fizjologicznym objawem procesu starzenia się organizmu. Skupimy się tutaj na zmianach w narządzie ruchu.
- Najbardziej zauważalne jest redukcja wzrostu, sięgająca około 5 cm, będąca wynikiem „skrócenia” kręgosłupa w wyniku obniżenia objętości chrząstek międzykręgowych.
- Zmniejsza się także masa kości, pojawia się osteoporoza, co staje się często przyczyną złamań, nawet przy upadku z niewielkiej wysokości lub na prostej drodze czy na podłodze.
- Zanikające włókna mięśniowe są zastępowane przez tkankę łączną.
- Zmienia się postawa – głowa odchyla się do tyłu, zgięciu ulegają kolana, biodra, nadgarstki.
- W chodzie zauważalne jest „powłóczenie nogami”.
- Stawy ulegają poszerzeniu, a na ich powierzchniach zmniejsza się objętość chrząstki stawowej.
To wszystko sprawia, że ruchy osób starszych są wolniejsze, mniej precyzyjne, pojawiają się odczucia bólowe przy ruchach w stawach, które nie są w żaden sposób amortyzowane. Leczenie bóli stawów u seniorów wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego kondycję pacjenta.
Nie zaniedbuj bólu stawów
Dla wieku podeszłego charakterystyczne są zwyrodnienia w obrębie stawów, powodujące często ból. Na ogół pacjenci ignorują pierwsze objawy bólowe, tłumacząc je właśnie wiekiem, co jest błędem. Jeśli ból stawów trwa dłużej niż kilka dni wymaga konsultacji lekarskiej, który określi przyczynę i zaleci leczenie.
Praktyka pokazuje, że seniorzy zbyt późno trafiają do gabinetów fizjoterapeutycznych – wówczas choroba zwyrodnieniowa jest już zaawansowana i konieczne bywa leczenie operacyjne oraz endoproteza.
Należy pamiętać o tym, że na początku możliwości terapeutyczne są dużo większe, jednak i później nie jesteśmy pozbawieni możliwości leczenia bóli stawów o podłożu zwyrodnieniowym. Najczęściej zaleca się fizjoterapię (indywidualnie dobrany program kinezyterapii) oraz fizykoterapię (np. ultradźwięki, termoterapia, hydroterapia).
Ważny kontakt ze specjalistą
Fizjoterapeuta nauczy seniora, jak wykonywać poszczególne ruchy, by optymalnie wykorzystywać potencjał organizmu i aktualne możliwości kondycyjne, a jednocześnie w bezpieczny sposób unikać dyskomfortu i bólu, dzięki czemu codzienne funkcjonowanie będzie sprawiało mniej trudności.
Warto przeczytać: O czym pamiętać, planując rehabilitację po udarze mózgu
Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Jakie są główne przyczyny zmian w układzie ruchu u seniorów?
Główne przyczyny zmian w układzie ruchu u seniorów wynikają z naturalnego procesu starzenia się organizmu. Zmniejsza się masa kości, pojawia się osteoporoza, zanikają włókna mięśniowe, zmienia się postawa ciała oraz zmniejsza się objętość chrząstki stawowej.
Czy zmiany w układzie ruchu są nieuniknione?
Tak, zmiany w układzie ruchu są częścią naturalnego procesu starzenia się i dotykają wszystkich seniorów, choć intensywność tych zmian może się różnić.
Jakie są skutki zmian w układzie ruchu dla seniorów?
Skutki zmian w układzie ruchu obejmują między innymi zmniejszenie mobilności, problemy z utrzymaniem równowagi, ból stawów oraz zwiększone ryzyko upadków i złamań.
Jak można złagodzić skutki zmian w układzie ruchu u seniorów?
Zaleca się regularne ćwiczenia fizyczne dostosowane do możliwości seniora, odpowiednią dietę bogatą w wapń i witaminę D, a także regularne wizyty u specjalistów, którzy mogą zalecić odpowiednią terapię fizjoterapeutyczną.
Dlaczego ważny jest kontakt ze specjalistą w przypadku bólu stawów u seniorów?
Specjalista może dokładnie ocenić przyczynę bólu, zaproponować odpowiednie metody leczenia oraz nauczyć seniora, jak bezpiecznie wykonywać codzienne czynności, minimalizując dyskomfort i ból.