Spis treści
- Przewlekła postać choroby
- Metody leczenia dyskopatii przewlekłej
- Przewlekła dyskopatia – leczenie błędnego koła
- Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Na dyskopatię cierpi znaczny odsetek społeczeństwa, nie są to przy tym jedynie osoby w wieku starszym, co niegdyś się utarło w świadomości społecznej. Choroba atakuje bez względu na wiek, płeć, a także ogólny stan zdrowia – m.in. może stanowić powikłanie po urazie kręgosłupa lub wiązać się z długotrwałym przyjmowaniem nieprawidłowej postawy ciała, na przykład w pracy zawodowej.
Dyskopatia oraz jej leczenie aktualnie zaliczane są do problematyki chorób cywilizacyjnych i niestety na obecnym etapie wiedzy medycznej choroba nie może zostać zatrzymana w każdym przypadku. Aktualnie leczenie obejmuje zabiegi chirurgiczne (w nielicznych przypadkach), farmakoterapię bólu i przeciwzapalną oraz fizjoterapię.
Przewlekła postać choroby
Dyskopatia oznacza chorobę krążków kręgów kręgosłupa. Zwyrodnieniu może zatem ulec tylko jeden krążek, ale też część przylegających do siebie. Choroba może także obejmować sąsiednie odcinki kręgosłupa, dyskopatii lędźwiowej nieraz towarzyszy piersiowa. Schorzenie prowadzi do zwyrodnienia krążków, co zwrotnie ma wpływ na ruchomość kręgosłupa, amortyzację jego ruchów, a także wiążę się z bólem, który jest w niej podstawowym i najbardziej dokuczliwym objawem.
Przyczyn dyskopatii jest wiele. Wśród najczęstszych wymienia się:
- niewłaściwy tryb życia i przyjmowanie niefizjologicznej postawy ciała,
- czynniki genetyczne – co wiąże się m.in. zarówno z podatnością na zachorowanie, jak i słabą strukturą kręgosłupa (niebagatelne znaczenia mają tu włókna kolagenowe zależne od czynników genetycznych), ale również z wrodzonymi wadami kręgów,
- urazy kręgosłupa, które na skutek powikłań mogą prowadzić do stanów zwyrodnieniowych,
- a także wady nabyte kręgosłupa, a głównie jego skrzywienia (co często ma związek z wiekiem młodzieńczym i nieprawidłową higieną/opieką nad dzieckiem).
Przewlekła postać dyskopatii właściwie jest powikłaniem choroby pierwotnej. Chory na skutek odczuwanego bólu ogranicza poruszanie, a w międzyczasie „nieużywany” dysk ulega dalszemu osłabieniu i staje się coraz podatniejszy na uszkodzenia, choć to tylko uproszczona część problemu.
W zaawansowanej postaci choroby ujawniają się również dodatkowe objawy, w tym poza pierwotnym ogniskiem. Zaczynają więc boleć okolice chorych dysków, a ból może rozlewać się na dużą część pleców, promieniować do żeber, a także do kończyn – wówczas mówi się o tzw. rwie, a dwie z nich, ramienna i kulszowa, występują najczęściej. Bólom towarzyszą tzw. parestezje, uczucia: mrowienia, drętwienia, zaniki czucia, a także nadmierne napięcie mięśni przykręgosłupowych. W zaawansowanej postaci choroby istotne są również ubytki neurologiczne, które nie tylko zaburzają czucie, lecz również mogą prowadzić do osłabienia mięśni kończyn i ich niedowładów. Stąd też leczenie dyskopatii wymaga wówczas podjęcie szerszej gamy działań.
Metody leczenia dyskopatii przewlekłej
Leczenie przewlekłej dyskopatii nie różni się od postępowania w innych jej postaciach. Większe znaczenie ma tu rozległość zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Pacjenci zawsze poddawani są trzem grupom zabiegów:
- ćwiczeniom na kręgosłup (kinezyterapii) – które uznaje się na najskuteczniejszą formę leczenia m.in. dlatego co już wcześniej wymieniano i o czym napiszemy na końcu, iż Pacjent może dzięki ćwiczeniom przełamać „bezruch” chorego miejsca; ponadto efekty ćwiczeń utrzymują się najdłużej;
- fizykoterapii – czyli wpływania na chore miejsca: ciepłem, zimnem, elektrycznością i wodą;
- oraz masażom leczniczym – które przynoszą największą ulgę, lecz krótkotrwałą, aczkolwiek ich znaczenie jest bardzo duże względem mięśni przykręgosłupowych.
Jedynie w stanach skrajnych medycyna zaleca zabiegi operacyjne, co związane jest z ryzykiem ich podejmowania.
Do istotnych faktów na temat leczenia można dodać, iż jak wynika z badań:
- po leczeniu zachowawczym, czyli zastosowaniu metod wcześniej wymienionych, największa poprawa występuje u chorych cierpiących na dyskopatię na jednym odcinku kręgosłupa,
- rehabilitacja trwa zwykle 2 miesiące i jest to czas wystarczający, by powrócić do stosunkowo dobrej sprawności fizycznej – jest z tym jednak związane zaangażowanie Pacjentów, co szczególnie dotyczy kinezyterapii.
Z cytowanych badań wynika również, że niemal połowa osób leczących się na dyskopatię u lekarza rodzinnego nie otrzymuje skierowania na rehabilitację. Wydaje się więc, że Pacjenci powinni samodzielnie dopilnować, by takie skierowanie otrzymać.
Przewlekła dyskopatia – leczenie błędnego koła
Warto też zwrócić uwagę na wnoszone już tło rozwoju choroby w postać przewlekłą. Jej początkowe objawy związane z bólem mogą prowadzić do unikania przez chorego wielu pozycji ciała, ruchów, co ma umożliwiać unikanie bólu. Postępowanie takie może się utrwalić do tego stopnia, iż stawy ulegają przymusowemu ustawieniu niefizjologicznemu i z jednej strony zostają w ten sposób osłabione, a w konsekwencji ból narasta. W ten sposób tworzy się błędne koło.
Leczenie dyskopatii musi więc przełamać niewłaściwe nawyki ruchowe, w tym służące unikaniu bólu, a w największym stopniu pomagają tu ćwiczenia wykonywanie w asyście fizjoterapeuty. W poradni Signum wielokrotnie sprawdziliśmy, że zmiana tych nawyków to pierwszy krok do pozytywnych efektów leczenia i powrotu do pełnej samodzielności, a także wzrostu jakości życia.
Warto przeczytać: Co obejmuje skuteczna rehabilitacja kręgosłupa lędźwiowego
Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Jakie są przyczyny dyskopatii?
Dyskopatia może wynikać z niewłaściwego trybu życia, genetyki, urazów kręgosłupa, czy wad nabytych, takich jak skrzywienia kręgosłupa.
Czym charakteryzuje się przewlekła postać dyskopatii?
Przewlekła postać dyskopatii to stan, w którym dochodzi do dalszego osłabienia dysków kręgosłupa, co może zwiększać ich podatność na uszkodzenia i prowadzić do dodatkowych objawów bólowych oraz neurologicznych.
Jakie są główne metody leczenia dyskopatii przewlekłej?
Do głównych metod leczenia należą ćwiczenia na kręgosłup, fizykoterapia oraz masaż leczniczy, z naciskiem na przełamanie niewłaściwych nawyków ruchowych.
Dlaczego rehabilitacja jest kluczowa w leczeniu dyskopatii?
Rehabilitacja, szczególnie ćwiczenia pod okiem fizjoterapeuty, pomaga przełamać błędne koło unikania ruchu, co jest kluczowe dla poprawy stanu zdrowia i jakości życia pacjentów.
Jaka jest rola pacjenta w procesie leczenia dyskopatii?
Aktywne zaangażowanie pacjenta, zwłaszcza w kinezyterapię, jest niezbędne dla skuteczności leczenia i powrotu do dobrej sprawności fizycznej.