Spis treści
- Choroby kręgosłupa przebiegające z bólem
- Jak dbać o kręgosłup – porady fizjoterapeuty
- Profilaktyka po zachorowaniu
- Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Kręgosłup, pomimo swojej struktury i roli, to delikatna część ciała. Przekonuje o tym ilość zgłaszających się do lekarza Pacjentów, którzy cierpią na bóle kręgosłupa. Szacuje się, że jest to niemal 80% populacji Polaków bez względu na wiek czy wykonywaną pracę. Wynika to z faktu, iż dolegliwości bólowe kręgosłupa są uznane za chorobę cywilizacyjną, tj. duża ich część wynika ze schorzeń, które wykształciły się albo na skutek nieprawidłowego stylu życia, albo przyjmowania niewłaściwej pozycji w czasie wykonywanej pracy.
Wielogodzinne siedzenie w jednym miejscu lub przyjmowanie nienaturalnej pozycji z pewnością nie służy zdrowiu, przyczynia się do rozwoju różnego typu dolegliwości. Dlatego odpowiedź na pytanie – jak dbać o kręgosłup zamyka się w jednym słowie – profilaktyka.
Choroby kręgosłupa przebiegające z bólem
Chorób kręgosłupa, ale również sąsiednich mięśni i innych struktur ciała, jest bardzo wiele. Niemal wszystkie przyczyniają się do uprzykrzania Pacjentom życia czy to na skutek utrudniania wykonywania niektórych czynności, czy właśnie przez ból, który zwykle im towarzyszy. Po to, by nie posługiwać się językiem fachowym i w zrozumiały sposób opisać przyczyny głównych dolegliwości skojarzonych z kręgosłupem, można je podzielić na określone grupy i zaprezentować na podstawie objawów oraz powszechnej znajomości. Do chorób tych należą:
- dyskopatie – czyli krążków międzykręgowych; warto zwrócić uwagę, że są to choroby występujące na każdej linii kręgosłupa, lecz najczęściej w jego części lędźwiowej, która jest w największym stopniu obciążona (podobnie jak wiele innych dolegliwości); dyskopatie wynikają z urazu krążka międzykręgowego, co w konsekwencji prowadzi do uciskania struktur nerwu i objawia się bólem; nieleczona fizjoterapią (rzadziej chirurgicznie) choroba stale może się rozwijać, o ile nie zostaną wprowadzone do życia Pacjenta pewne zmiany, a także jeśli nie będzie on podlegał rehabilitacji;
- rwy – głównie kulszowa, ale również udowa i ramienna; choroby te są powszechnie znane, jako że również bardzo często występują w populacji (pospolicie mówi się tu o bólach korzonkowych); objawowo przejawiają się w promieniującym bólu kręgosłupa, który zależnie od umiejscowienia na kręgosłupie, może promieniować aż do palców rąk lub nóg; przyczyną rwy jest najczęściej wymieniona już dyskopatia, ale również: niehigieniczny tryb życia (brak aktywności), przeciążenia kręgosłupa (paradoksalnie do poprzedniego warunku, również nadaktywność), otyłość, ale też do rwy może prowadzić ostatni trymestr ciąży;
- zmiany związane z osteoporozą – niesłusznie niegdyś uznawana za chorobę osób starszych (aktualnie osteoporoza diagnozowana jest nawet u niemowlaków), choroba jest stosunkowo dobrze znana i polega na postępującym ubytku kostnym, który wywołuje w organizmie zgeneralizowane zmiany; kręgi mogą się przesuwać, nie są dostatecznie chronione przed urazami, kłopoty zaczynają się w ich stawach, które tracą warstwę ochronną itd.;
- i zmiany zwyrodnieniowe – które właściwie są obecne w wielu innych już wymienionych chorobach, lecz mają również swój pierwotny charakter, tj. stanowią jednostkę chorobową prowadzącą do bólu, sztywności kręgosłupa i utrudnienia wykonywania ruchów.
Oczywiście do problemów z kręgosłupem prowadzi znacznie większa ilość chorób, ale również urazów. Część z nich związana jest ze zmianami zwyrodnieniowymi, które mogą rozwijać się przez lata. Warto jednak pamiętać, że czynnikiem ostrzegającym przed chorobą jest zawsze ból i gdy pojawia się on bez wyraźnej przyczyny – urazu, przyjmowania niewłaściwej postawy ciała, obciążeń, zbyt długiego bezruchu etc., należy udać się do lekarza.
Jak dbać o kręgosłup – porady fizjoterapeuty
Faktem jest, że o kręgosłup dbamy za późno, dopiero gdy ujawnią się pierwsze zmiany i dolegliwości. Czasem też wynika to z braku możliwości – stomatolog nie porzuci pracy tylko dlatego, że przyjmuje w niej nienaturalną pozycję ciała, która przyczynia się w tym zawodzie do wielu problemów z kręgosłupem. W takim i podobnych przypadkach należy skompensować sobie brak ruchu czy też wielogodzinne, niefizjologiczne wyginanie kręgosłupa. Z pomocą przychodzą tu odpowiednie ćwiczenia, które należą w fizjoterapii do grupy zabiegów kinezoterapeutycznych.
W poradni Signum doradzamy, jak dbać o kręgosłup. Profilaktyka, która jest istotnym elementem opieki świadczonej osobom z grupy ryzyka, obejmuje poradnictwo, a jego najprostszymi elementami są uwagi dotyczące tego, iż:
- podczas pracy siedzącej należy robić przerwy na nieforsujące ćwiczenia fizyczne,
- istotne jest kształtowanie w ćwiczeniach mięśni grzbietu i przykręgosłupowych,
- jak najczęściej należy korzystać z pływalni,
- należy przestrzegać właściwej masy ciała, gdyż nadwaga i otyłość są czynnikami ryzyka,
- trzeba dbać o odpowiednie proporcje składników mineralnych w diecie, głównie wapnia i magnezu,
- warto poradzić się fizjoterapeuty i wykonywać codziennie ćwiczenia zgodne z zaleceniami,
- kobiety cierpiące na problemy z kręgosłupem chodzące w szpilkach powinny skonsultować ten ból z fizjoterapeutą
- należy unikać zbyt miękkich łóżek w sypialni,
- nie wolno podnosić ciężarów schylając się po nie, trzeba w tym celu przykucnąć.
Jak widać powyżej, dbanie o kręgosłup to w dużej mierze przyjęcie odpowiednich nawyków i zwyczajów prozdrowotnych. W nieco innej sytuacji są jednak osoby, które doświadczają już pierwszych dolegliwości rozwijających się przez lata chorób.
Profilaktyka po zachorowaniu
W takim wypadku poza profilaktyką powyżej wymienioną, obejmującą właściwy tryb życia i nawyki, wdraża się do leczenia zabiegi fizjoterapeutyczne. Jednak w przypadku kręgosłupa, bez względu na stopień rozwoju choroby oraz jej rodzaj, kinezyterapia, czyli ćwiczenia na kręgosłup, zajmują wśród wszystkich metod terapii miejsce wiodące. Ruch jest dla kręgosłupa najlepszą formą terapii. Fizjoterapeuci widzący jak dbać o kręgosłup, zawsze stawiają tę formę terapii na pierwszym miejscu, gdyż w wielu badaniach potwierdzono jej najlepszą efektywność.
Warto przeczytać: Ból pleców – przyczyny kliniczne i niechorobowe
Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Jakie są główne przyczyny bólu kręgosłupa?
Ból kręgosłupa może wynikać z różnych schorzeń, takich jak dyskopatie, rwy (np. kulszowa), zmiany związane z osteoporozą, oraz zmiany zwyrodnieniowe. Często jest efektem nieprawidłowego trybu życia lub postawy.
Jakie działania profilaktyczne mogą zapobiec problemom z kręgosłupem?
Profilaktyka obejmuje regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu, utrzymanie właściwej masy ciała, dbałość o dietę bogatą w wapń i magnez, oraz unikanie długotrwałego siedzenia w jednej pozycji.
Czy pływanie jest dobre dla kręgosłupa?
Tak, regularne korzystanie z pływalni jest jedną z zalecanych form aktywności fizycznej wspomagających zdrowie kręgosłupa.
Jakie są skuteczne ćwiczenia na kręgosłup?
Skuteczne ćwiczenia na kręgosłup to te, które wzmacniają mięśnie grzbietu i przykręgosłupowe. Zaleca się konsultację z fizjoterapeutą w celu dopasowania ćwiczeń do indywidualnych potrzeb.
Czy noszenie szpilek może wpływać na ból kręgosłupa?
Tak, noszenie szpilek może przyczyniać się do bólu kręgosłupa. Zaleca się konsultację z fizjoterapeutą w przypadku występowania dolegliwości związanych z noszeniem obuwia na wysokim obcasie.