Rwa kulszowa to zaburzenie na tyle częste, że większość dorosłych osób zna je przynajmniej ze słyszenia. Nierzadko cierpią na nie starsi członkowie rodziny lub znajomi. Powszechność choroby wynika z równie częstego występowania jej przyczyn – ucisku na nerw kulszowy, największy spośród występujących u człowieka (natomiast potocznie o chorobie mówi się – zapalenie korzonków). Ów ucisk będący przyczyną bóli wywołać może określona czynność, najczęściej podniesienie czegoś ciężkiego (faza ostra, przejściowa, ból trwa od kilku dni do kilku tygodni), lub może występować bez przyczyny zewnętrznej (faza przewlekła), a wtedy choroba skojarzona jest najczęściej ze zmianami w obrębie kręgosłupa i może trwać całe lata.
Przyczyny rwy kulszowej
Przyczyną bóli kręgosłupa, w tym nerwów znajdujących się w jego obszarze, są więc różnego typu urazy, ale także choroby przewlekłe. W pierwszym przypadku, co już zaznaczono, ból przemija samoczynnie nieraz już po kilku dniach – niejako uraz goi się wtedy podobnie jak siniak zewnętrzny na skórze. W przypadku chorób przewlekłych, gdy kręgosłup ulega przykładowym zwyrodnieniom, stanu tego często nie da się zmienić bez operacji. W międzyczasie można jednak przeprowadzać zabiegi fizjoterapii redukujące dolegliwości bólowe, również po zabiegu chirurgicznym.
Generalnie jednak, przyczyn rwy kulszowej, a właściwie dolegliwości bólowych w obszarze kręgosłupa oraz jego promieniowania, jest kilka, a należą do nich:
- zaburzenia statyki spowodowane pracą mięśni prostowników i zginaczy względem siebie – tj. mięśnie te są komplementarne, lecz niewłaściwie ze sobą współpracują, co może być spowodowane np. ich zanikiem,
- urazy kręgosłupa i jego okolicy oraz przeciążenia kręgów, co nierzadko jest związane z wykonywaną pracą,
- wady związane z wiekiem rozwojowym, czyli dobrze znane np.; skoliozy, w których występuje niewłaściwy nacisk kręgów, ale też inne, jak sakralizacja (zrośnięcie kości krzyżowej z piątym kręgiem),
- oraz zwyrodnienia kręgosłupa zazwyczaj będące skutkiem przewlekłych chorób lub związane z postępującym wiekiem.
Ucisk na nerw kulszowy może więc być spowodowany różnymi przyczynami. Spośród chorób zwyrodnieniowych bardzo często występują dyskopatie – ograniczone do jednego poziomu kręgosłupa (bardzo często leczona w naszej poradni w Białymstoku), oraz spondyloza – nieograniczająca się do jednego odcinka. Tutaj jednak mowa wyłącznie o odcinku lędźwiowym, w którym objawia się rwa kulszowa.
Objawy rwy kulszowej
Objawem rwy kulszowej jest oczywiście dokuczliwy ból. Wynika on z już wymienionych przyczyn. To co należy dodać to fakt, iż nerw kulszowy biegnie przez całą nogę, w związku z tym ból promieniuje od kręgosłupa, czasem aż do stopy. Czasem towarzyszyć temu mogą specyficzne niedowłady, głównie stopy, oraz parestezje (mrowienie, drętwienie). Zniesienie ruchomości jest często objawem wtórnym, który wiąże się z zanikiem mięśni przez niewykonywanie ruchów przynoszących ból, aczkolwiek wyzwala je również porażenie nerwu.
Należy zaznaczyć, że w przypadku rwy kulszowej, w przeciwieństwie do pozostałych typów zespołów korzeniowych, ból promieniuje z kręgosłupa przez pośladki i biegnie w tylnej części uda i podudzia.
Fizjoterapia rwy kulszowej
Rwę kulszową uznaje się za chorobę cywilizacyjną. Oznacza to, że jej przyczyny leżą głównie w prowadzonym sposobie życia, wynikają z wykonywanej pracy czy higieny życia. Predestynują do zachorowania: siedząca praca, otyłość, podnoszenie ciężkich przedmiotów i utrzymywanie przez długi czas wymuszonej postawy ciała. Wszystkie te czynniki często wiążą się z pracą zawodową. Dlatego też na wczesnym etapie ujawnienia się choroby najskuteczniejszą terapią są zabiegi fizjoterapeutyczne. W Signum w Białymstoku na rwę kulszową stosujemy:
- masaże lecznicze – rozkurczające mięśnie przykręgosłupowe oraz inne, leżące w pobliżu przebiegu nerwu kulszowego; ma to znaczenie szczególnie wtedy, gdy doszło do zaniku mięśni;
- kinezoterapię – którą stanowi serię ćwiczeń wykonywanych w asyście fizjoterapeuty, ale również samodzielnie (po otrzymaniu instrukcji), co przynosi bardzo dużą poprawę i redukuje ból;
- kinesiotaping – wspomagający skuteczność przeprowadzanych zabiegów;
- i metody uzupełniające – m.in.: TENS, ultradźwięki, krioterapia czy ciepło.
Najważniejsze w leczeniu dolegliwości są ćwiczenia i masaże. Tylko one mogą w największym stopniu usunąć ból oraz „przyzwyczaić” organizm do przyjmowania pozycji ciała innych niż te, które wywoływały ból.