Spis treści
- Rodzaje bólu pleców na dole kręgosłupa
- Rozpowszechnienie i przyczyny bólu dolnej części kręgosłupa
- Wytyczne fizjoterapii w leczeniu bólu pleców na dole kręgosłupa
- Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Ból pleców na dole w medycynie określany jest mianem bólu okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Nie bez kozery można powiedzieć, że dolegliwość ta jest znakiem obecnych czasów – na bóle okolicy lędźwiowej cierpi coraz więcej osób i z tego powodu, co również uznano oficjalnie, jest to choroba cywilizacyjna. Trudno bowiem uzasadnić występowanie takiego wysiłkiem fizycznym, od którego człowiek w swojej historii stronić nigdy nie mógł. Dopiero obecnie nie musi tego robić, a codzienna praca często wiąże się ze stanem przeciwnym: bezruchem, nieraz wymogiem przyjmowania niefizjologicznej postawy ciała. Wszystko to może wpływać na epidemiologię bóli dolnego odcinka kręgosłupa.
Rodzaje bólu pleców na dole kręgosłupa
Ból na dole pleców przyjmuje przy tym różne oblicza, a także występuje w wielu partiach ciała oraz ma skłonność do „przenoszenia się” w inne miejsca – wówczas promieniuje i najlepiej wiedzą o tym Pacjenci cierpiący na rwę kulszową lub udową. Ból jest wówczas odczuwany daleko od swojego źródła i przyczyn, zazwyczaj związanych z dyskopatią i uciskiem nerwów przez zwyrodniałe kręgi.
Z doświadczenia Signum wynika, że przyjmuje on postacie bólu:
- tępego, który jednostajnie dokucza przez długi czas,
- przeszywającego, typowego dla nerwobóli, gdy trudno zlokalizować jego źródło,
- świdrującego, piekącego, promieniującego i innych.
Bóle korzonkowe, jak można je tutaj nazwać, są więc ostre, jak i przewlekłe. Te pierwsze zazwyczaj mają przemijający charakter (trwają od kilku dni do kilku tygodni), lecz znacznie ograniczają zdolność prawidłowego funkcjonowania, a w chorobach kręgosłupa – szczególnie dyskopatiach, mają nawracający charakter. Bóle przewlekłe zazwyczaj mają mniejsze nasilenie i częściej związane są z wiekiem, czyli również ich rozwój jest stopniowy i dolegliwości nasilają się stopniowo.
Istotne jest również to, iż ból pleców na dole kręgosłupa nie jest zlokalizowany jedynie w okolicy ogniska. Typowe dla niego jest „wędrowanie” po ciele, a syndromem najbardziej znanym jest tu wspomniana już rwa kulszowa, w której ból promieniuje od pleców i biegnie przez całą nogę aż do stopy.
Rozpowszechnienie i przyczyny bólu dolnej części kręgosłupa
Statystyki mówią, że ból lędźwiowej części kręgosłupa jest drugim po bólu głowy występującym w populacji. Twierdzi się, że dotyka niemal 80% dorosłych ludzi, jest to więc skojarzona z wieloma chorobami dolegliwość, która staje się niemal pospolita. Coraz częściej też ból dotyka osoby młode i w średnim wieku, choć jeszcze kilka dekad temu kojarzony był raczej wyłącznie z dojrzałym wiekiem. Wpływa na to niewątpliwie styl życia i wykonywana praca zawodowa – jak stwierdzono, ból kręgosłupa odpowiedzialny jest za tymczasową lub trwałą niezdolność do pracy i obejmuje od 5% do 15% populacji.
Z pewnością na tę wysoką statystykę wpływa ilość chorób, jakie wywołują ból pleców na dole. Wymienia się wśród nich m.in.:
- wspomnianą już dyskopatię, czyli chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa,
- mikrourazy i urazy dysków kręgosłupa lędźwiowego, co również może prowadzić do dyskopatii,
- inne urazy kręgosłupa, a w tym zapalenia stawów i tkanek otaczających kręgosłup,
- przeciążenia dysków spowodowane różnymi przyczynami: nieprawidłową postawą (krzywizny rozwojowe kręgosłupa), niewłaściwą pozycją ciała w pracy (choroby zawodowe), otyłością,
- zwyrodnieniem stawów w kręgosłupie,
- oraz innymi chorobami, w tym reumatoidalnym zapaleniem stawów czy osteoporozą.
Do innych istotnych przyczyn bóli kręgosłupa lędźwiowego należą również czynniki niechorobowe, w tym już wymieniane, związane z przyjmowaniem niewłaściwej postawy ciała, ale też ze zwiększonym napięciem mięśniowym będącym skutkiem ciężkiej pracy lub stresu, a także przyczynami niezwiązanymi z kręgosłupem – ból może być rzutowany z innych narządów wewnętrznych.
W większości z powyżej wymienionych przyczyn ból ma również tendencje do nawracania, dlatego poza diagnozą medyczną i wykluczeniem wielu chorób, istotna jest także fizjoterapeutyczna diagnoza funkcjonalna.
Wytyczne fizjoterapii w leczeniu bólu pleców na dole kręgosłupa
Po przeprowadzeniu diagnozy, fizjoterapeuta dobiera odpowiednią terapię, która przez wzgląd nie tylko na różną etiologię bólu wynikającą z wymienionych chorób, ale też częstą odmienność w zakresie jego odczuwania i obecność dodatkowych dolegliwości, zawsze ma indywidualny charakter. Zabiegi jednak wybiera się z określonej puli, do której należą:
- kinezyterapia, czyli ćwiczenia na kręgosłup, które stanowią podstawową metodę leczenia,
- ćwiczenia izometryczne wzmacniające ważne mięśnie (m.in. brzucha), w tym w miejscach, w których odczuwany jest ból poza ogniskiem, w pośladkach, udach, łydkach,
- ćwiczenia rozciągające, niwelujące przykurcze i uelastyczniające mięśnie,
- ćwiczenia oddechowe,
- biofeedback,
- masaże lecznicze, działające zarówno na ciało, jak i psychikę Pacjenta.
Na przykładzie poradni Signum, podstawowa metoda fizjoterapii, jaką są ćwiczenia, zawsze prowadzona jest w asyście fizjoterapeuty, jednak z czasem Pacjent uczy się ich wykonywania samodzielnie. W wielu z wymienionych chorób ważna jest regularność, ale też świadomość, że w przypadku bólu pleców na dole kręgosłupa okres zaniku objawów nie oznacza wyleczenia. Zawsze, przynajmniej przez kilka kolejnych tygodni, należy postępować zgodnie z zaleceniami kontynuowania terapii.
Warto przeczytać: Drenaż limfatyczny i jego efekty w kompleksowej terapii
Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Jakie są przyczyny bólu dolnej części kręgosłupa?
Przyczynami mogą być choroby takie jak dyskopatia, urazy, przeciążenia, zwyrodnienia stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, osteoporoza, a także czynniki niechorobowe takie jak nieprawidłowa postawa czy stres.
Jakie rodzaje bólu dolnej części kręgosłupa są wyróżniane?
Ból może być tępy, przeszywający, świdrujący, piekący, promieniujący, zależnie od przyczyny. Bóle mogą mieć charakter ostry lub przewlekły.
Jak rozpowszechniony jest ból dolnej części kręgosłupa?
Ból ten dotyka niemal 80% dorosłych, stając się jedną z najczęstszych dolegliwości. Dotyczy osób w różnym wieku, często związany ze stylem życia i pracą zawodową.
Jakie są wytyczne fizjoterapii w leczeniu tego bólu?
Terapia jest dobierana indywidualnie, zależnie od przyczyny bólu. Zawiera ćwiczenia na kręgosłup, ćwiczenia izometryczne, rozciągające, oddechowe, biofeedback, a także masaże lecznicze.
Jakie zabiegi są wykonywane w ramach terapii?
Do zabiegów należą m.in. rehabilitacja kręgosłupa, rehabilitacja neurologiczna, kinesiotaping, drenaż limfatyczny, kompresjoterapia, masaż rehabilitacyjny.