Niewiele jest dolegliwości takich jak bóle pleców, których doświadcza w określonym momencie życia niemal każda osoba. Wynikają one z bardzo wielu przyczyn – chorobowych oraz nieklinicznych. Najczęściej jednak są wynikiem: przepracowania, przeciążenia, nadwyrężenia struktur mięśniowych, utrzymywania niewłaściwej pozycji w pracy lub szkole, a także konsekwencją skrzywień kręgosłupa, tzw. skolioz, lordoz i kifoz. W wymienionych wypadkach są to często stany przemijające, lecz w wielu przypadkach przyczyną bóli są również choroby przewlekłe. Nie sposób ich wszystkich tu wymienić, lecz zwrócimy uwagę na najważniejsze.
Stany przebiegające z bólami pleców
Chociaż bóle pleców najczęściej wynikają z przeciążeń i chorób kręgosłupa, to skojarzone są również z chorobami mięśni i podobnie, z ich wyczerpaniem czy nadwyrężeniem. W obu przypadkach – klinicznym i nieklinicznym, bóle wynikają najczęściej z:
- dyskopatii, czyli choroby krążków międzykręgowych,
- rwy kulszowej – są objawem uciskania nerwów rdzeniowych,
- omówionych już przeciążeń, w tym mięśni, które również nierzadko wymagają rehabilitacji, a wynikają z ciężkiej pracy fizycznej lub nieprawidłowej postawy podczas jej wykonywania,
- zespołu bólowego lędźwiowego (przykładowy, jeden z kilku zespołów bólowych), który wynika niedostatecznej siły mięśni stabilizujących kręgosłup,
- nadmiernej sztywności kręgosłupa
- obniżonej siły mięśni grzbietu, co najczęściej ma miejsce u dzieci i młodzieży,
- a nawet skojarzony bywa z niewłaściwym napięciem mięśni zginaczy podudzia oraz z jeszcze bardziej odległymi od kręgosłupa, słabo napiętymi prostownikami stawów kolanowych.
Paradoksalnie, choć jest to zrozumiałe, do bólu pleców mogą prowadzić leżące na skrajnych biegunach działania – brak aktywności oraz nadmierna aktywność fizyczna. Stąd też jedne z głównych porad, jakich udziela się osobom cierpiącym na ból pleców, dotyczą odpowiedniej aktywności fizycznej zarówno w sytuacjach codziennych, jak i zalecanych ćwiczeń, które umniejszają dolegliwości bólowe.
Leczenie bóli pleców
W leczeniu bóli pleców bezwzględnie najskuteczniejszą metodą jest kinezyterapia oraz tzw. metoda McKenziego, które stosujemy także w Białymstoku. Pierwsza polega na odpowiednio dobranych ćwiczeniach, które przeprowadza z Pacjentem fizjoterapeuta. Ponadto, gdy stan chorego się stabilizuje, otrzymuje on wskazówki do ćwiczeń wykonywanych samodzielnie w domu.
Natomiast metoda McKenziego ukierunkowana jest na przyczyny dolegliwości, stąd jej wysoka skuteczność – innymi słowy: terapia przynosi trwały efekt. Polega ona na wysoce zindywidualizowanym podejściu do każdego Pacjenta i doborze niepowtarzalnych ruchów leczących oraz masażu, które wykonywane są w asyście fizjoterapeuty, ale też Pacjent uczony jest, by wykonywać je samodzielnie.
Oczywiście w bólach pleców stosuje się jeszcze inne metody, m.in.:
- kinesiotaping,
- masaże lecznicze i relaksacyjne,
- rozciąganie mięśni pleców,
- i neuromobilizację.
Wracając jednak do podstawowych metod leczenia bóli pleców – przez ruch, należy dodać, że ćwiczenia te nie są forsujące, nie trzeba ich wykonywać długo (decyduje stan Pacjenta) i nie wymagają żadnego wkładu finansowego. Zazwyczaj też wystarczy kilka wizyt u fizjoterapeuty, by poczuć efekty i odstawić środki przeciwbólowe.
Fachowe doradztwo i skuteczne działania
Z praktyki medycznej oraz naszego ośrodka w Białymstoku wynika, że obszar lędźwiowy pleców jest najbardziej narażony na bóle pleców i występują one w nim najczęściej. Wynika to z naturalnego przeciążenia w tej okolicy i utrzymywaniu ciężaru tułowia przy niemal każdym wysiłku fizycznym. Tam też zlokalizowane są najczęściej bóle o etiologii niechorobowej. Te związane ze stanami przewlekłymi już nie wybierają określonego odcinka kręgosłupa i pojawiają się na całej jego długości, aczkolwiek przeciążenia na odcinku lędźwiowym również decydują o tym, iż pewne choroby ujawniają się w nim częściej, bo „wybierają” odcinek w największym stopniu eksploatowany i tym osłabiony.
Z badań naukowych wynika, że prawidłowo leczone bóle pleców ustępują u większości Pacjentów poddanych terapii.