Spis treści
- Czym jest drenaż limfatyczny
- W jakim celu stosuje się drenaż limfatyczny
- Drenaż limfatyczny – przeciwwskazania
- Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Fraza „drenaż limfatyczny” brzmi poważnie i może kojarzyć się z inwazyjnym zabiegiem medycznym. W rzeczywistości to jednak zabieg bezpieczny, a nawet może się okazać przyjemny. Jest to bowiem forma masażu, który wielu Pacjentom przypada do gustu i poza zamierzonymi efektami osiąga się dzięki niemu stan relaksu i rozluźnienia. Aczkolwiek przy powyższym, charakter zabiegu dla zdrowia zależny jest od stanu Pacjenta, wiodącej choroby i schorzeń współistniejących, dlatego też jak wiele innych z pozoru nieszkodliwych form terapii, drenaż limfatyczny także posiada przeciwwskazania.
Czym jest drenaż limfatyczny
Drenaż limfatyczny, jak już wspomniano, jest formą masażu manualnego lub mechanicznego, który ma na celu odprowadzenie zbierającej się w organizmie limfy i krwi oraz usprawnienie ich przepływu. Metodę tę stosuje się najczęściej w stanach pourazowych, a poddawane są jej ręce oraz nogi. Drenaż przynosi spuchniętym kończynom ulgę i przyśpiesza gojenie się uszkodzonych tkanek (poprzez przyśpieszenie transportu limfocytów).
W kwestii techniki jest to forma masażu uciskowego, w którym fizjoterapeuta niejako przepycha płyny ustrojowe w stronę serca. Masaż wykonywany jest ruchami: okrężnymi, obrotowymi, czerpiącymi i pompującymi. Stanowi on delikatną formę oddziaływania na ciało i nie wiąże się z silnym uciskiem, co ma miejsce w innego typu technikach, np. relaksacyjnej czy rozluźniającej. Wynika to m.in. stąd, iż z założenia podlegają mu chore i uszkodzone struktury ciała. Jest to więc masaż przyjemny dla Pacjenta i bezpieczny dla jego zdrowia – aczkolwiek przeciwwskazania do drenażu limfatycznego istnieją i zostaną dalej zaprezentowane.
Formą mechaniczną drenażu jest umieszczenie chorej kończyny w specjalnej maszynie, a dokładnie rękawie, który ją delikatnie uciska dzięki doprowadzanemu, sprężonemu powietrzu. I w tym przypadku, i w drenażu manualnym, występują dwie fazy:
- przesuwania limfy w kierunku chłonnych węzłów proksymalnych,
- oraz odprężenia – gdy dochodzi do ponownego napełnienia się naczyń limfatycznych.
Czynności te przyśpieszają regenerację tkanek i powrót do zdrowia.
W jakim celu stosuje się drenaż limfatyczny
Generalnie drenaż limfatyczny stosuje się w przypadku obrzęków limfatycznych. Powstają one w różnych stanach, m.in.:
- pourazowych, na co już wskazywano,
- w cukrzycy, gdy następuje zaburzenie transportu płynów w organizmie,
- w stanach pozapalnych wyzwolonych różnymi przyczynami: ukąszenia owadów, owrzodzeniach, drobnych urazach,
- w nowotworach – poza rakiem węzłów chłonnych guzy mogą wyzwalać niedrożność naczyń limfatycznych,
- w powikłaniach pourazowych nawet po wielu latach od choroby – np. po skomplikowanym złamaniu nogi obrzęki mogą się ujawniać do końca życia po przeciążeniu nogi,
- pasożytniczych – co dotyczy głównie Azji i choroby pod nazwą filario0zy,
- w chorobach tkanki łącznej, m.in. zwyrodnieniowych,
- w przewlekłej niewydolności krążenia, a także innych chorobach, jak m.in.: zespole Turnera, Proteusza, czy chorobie Milroya.
Drenaż limfatyczny jest przy tym jedyną metodą, która stosunkowo skutecznie może pomóc Pacjentowi w zredukowaniu powstałego obrzęku o ile stan z którego wynika obrzęk nie jest na tyle zaawansowany, że kwalifikuje się do zabiegu operacyjnego. Operacja zawsze też poprzedzana jest: farmakoterapią, rehabilitacją (m.in. drenaż), noszeniem opasek uciskowych i stosowaniem maści, i podejmowana jest wówczas, gdy wymienione metody zawodzą.
W procedurze drenaż limfatyczny ma swoiste cele w zależności, wobec której części ciała jest prowadzony, i tak w przypadku:
- ręki – obejmuje on całą jej powierzchnię od pachwiny do palców,
- nogi – skupia się na odprowadzeniu limfy z łydek,
- twarzy – najczęściej wykorzystywany jest po zabiegach medycyny estetycznej w celu redukcji obrzęków pozabiegowych,
- brzucha – ma na celu likwidację tzw. obrzęków lipidowych.
Pozostając jednak głównie przy medycynie tradycyjnej, drenaż stosowany jest również po to, by zredukować powstające przy obrzękach dodatkowe, dokuczliwe objawy, m.in.:
- zmiany skórne,
- problemy z poruszaniem kończynami,
- bóle w miejscu urazu,
- oraz uczucie nadmiernego ciężaru kończyny.
Drenaż limfatyczny ma więc szerokie zastosowanie i od 1930 roku, gdy został stworzony, przeszedł pewną ewolucję. Jest jednak tym samym klasyczną formą leczenia o dowiedzionej w wielu dziesięcioleciach efektywności.
Drenaż limfatyczny – przeciwwskazania
Drenaż limfatyczny jest stosunkowo bezpiecznym zabiegiem i przeciwwskazania mają charakter zapobiegawczy. Zależy to głównie od indywidualnie postawionej diagnozy.
W literaturze wymienia się w następujące przeciwwskazania ogólne:
- nowotwory,
- nadciśnienie tętnicze,
- zakrzepowe zapalenie żył,
- stany zapalne stawów,
- stwierdzone krwiaki w kończynach,
- niewydolność nerek lub serca,
- miażdżycę,
- zmiany naczyń krwionośnych (żylaki),
- stany zapalne naczyń limfatycznych,
- oraz choroby skóry.
Należy pamiętać, a tak czynimy w naszej poradni Signum, że fizjoterapeuta nie podejmie się drenażu limfatycznego, przez wzgląd na przeciwwskazania, jeśli Pacjent nie będzie miał wykonanych aktualnych badań skojarzonych z obrzękiem, a także powyżej wymienione choroby nie zostaną wcześniej wykluczone.
Warto przeczytać: Dyskopatia – ćwiczenia na ból
Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Co to jest drenaż limfatyczny?
Jest to forma masażu manualnego lub mechanicznego, mająca na celu odprowadzenie zbierającej się w organizmie limfy i usprawnienie jej przepływu. Służy do łagodzenia obrzęków i przyspieszania gojenia tkanek.
Jakie są zastosowania drenażu limfatycznego?
Stosuje się go głównie przy obrzękach limfatycznych różnego pochodzenia, np. pourazowych, w cukrzycy, stanach zapalnych, nowotworach, czy w przewlekłej niewydolności krążenia.
Kiedy nie wolno stosować drenażu limfatycznego?
Przeciwwskazania obejmują m.in. nowotwory, nadciśnienie tętnicze, zakrzepowe zapalenie żył, stany zapalne stawów, niewydolność nerek lub serca, miażdżycę, oraz choroby skóry.
Czy drenaż limfatyczny jest bezpieczny?
Tak, jest to zabieg stosunkowo bezpieczny, jednak wymaga uwzględnienia przeciwwskazania i przeprowadzenia dokładnej diagnozy przed jego zastosowaniem.
Jak przygotować się do zabiegu drenażu limfatycznego?
Przed zabiegiem należy dokonać dokładnej diagnozy stanu zdrowia, aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania. Ważne jest również, aby zabieg był przeprowadzony przez doświadczonego fizjoterapeutę.